2 augustus 1921.
Het is een warme dag: 32 graden en onbewolkt. Het ruikt naar hooi. Op een boerderij aan de Noord Aase Vliet bij Zoeterwoude voert iemand de kippen. In de buurt staan nog steeds de molens die in de zeventiende eeuw de polder droog hebben gemalen. Ze zijn nog in gebruik.
Bijna 6000 kilometer verderop wordt in Scranton (Pennsylvania) een jongetje geboren: John.
Hierboven: een van de molens in de buurt van de Noord Aase Vliet. Afgebroken eind jaren ’20.
Hierboven: de boerderij.
22 februari 1944
De bemanning van de B24 42-95241 (waaronder boordschutter John Mc Cormick uit Scranton, Pennsylvania), krijgt een wat opmerkelijke opdracht: Ze moeten in Duitsland een spoorwegemplacement bombarderen vanaf 1800 meter hoogte. Ongebruikelijk laag. Vooral omdat de B24 voor de terugweg weer naar 6000 meter moet klimmen.
Vanwege het slechte zicht boven het doel wordt het plan tot tweemaal toe gewijzigd: uiteindelijk wordt een fabriek in de buurt van Northeim het doel. Het wordt spannend: de Duitsers hebben veel meer afweergeschut staan dan verwacht. Maar die fabriek gaat plat.
Op de terugweg, bij de Nederlandse kust, blijkt dat de brandstof bijna op is. Al dat klimmen en dalen heeft teveel brandstof gekost. Een van de motoren valt stil.
De bemanning probeert gewicht te lozen (munitiedozen, flakvesten etcetera) en de navigator berekent koortsachtig de afstand naar Antwerpen (toen reeds bevrijd). Een tweede motor valt uit. Nog twee van de vier motoren over.
Boven de Noordzee is duidelijk dat Antwerpen onhaalbaar is. Dit wordt een noodlanding. Om nog wat brandstof over te houden voor de landing wordt koers gezet naar land. De piloot laat het landinggestel zakken: een teken van overgave. Maar de Duitsers “throw up everything but the kitchen sink.”. In de buurt van Zoetermeer probeert de piloot te landen.
Hierboven: Tinus Jansen bij zijn (de) boerderij
22 februari 1944, 15:29
Met wat anderen zit Tinus Janson in de huiskamer van zijn boerderij. Zijn vrouw loopt naar de voorkamer en ziet een enorm vliegtuig recht op de boerderij afkomen. Ze blijft verstijfd staan, terwijl Janson schreeuwt: “God, Neel, dat gaat mis!”.
22 februari 1944, 15: 30 uur.
Het vliegtuig is bijna bij de grond en raakt en dijk, het neuswiel breekt af. Een eind verderop raakt de b24 de grond waarbij het landingsgestel afbreekt. De rechtervleugel raakt nét een stel fruitbomen en het vliegtuig duikt min of meer in een slootkant bij de boerderij van Tinus Janson. De bemanning overleeft.
Hierboven: de B24 bij de boerderij. Let op de sporen die het vliegtuig heeft getrokken door het land.
Na de crash
Janson gebaart de bemanning snel weg te wezen: de Duitsers in de buurt hebben de crash ook gezien en kunnen er elk moment zijn. De bemanning deelt zich op om de kans op ontspanning te vergroten.
John McCormick maakt zich uit de voeten en verstopt zich in de hooiberg van hoeve “Voorzorg” in Zoetermeer. Van daaruit wordt hij ondergebracht in de Molenstraat en de volgende dag per fiets door een verzetsman naar het jachthuis in Zevenhuizen vervoerd, om daar de bevrijding af te wachten.
26 Februari 1945
Een rustige dag, 12 graden en onbewolkt.
Wanneer een vliegtuig neerstort in vijandelijk gebied, is het bij de geallieerden beleid om het te vernietigen – om te voorkomen dat de vijand kan leren van nieuwe technologie aan boord. Drie Spitfires vliegen naar Zoeterwoude en regelen de zaak – niet wetend dat de Duitsers alles van belang al uit het vliegtuig hebben gehaald. Ze schieten het wrak aan schroot.
Colleteral damage: een aantal mensen die in de buurt zijn worden geraakt: gedood of zwaar gewond. Janson komt naar buiten om te zien wat er aan de hand is, en wordt dodelijk getroffen. Tien weken voor de bevrijding.
29 April 1945
Pakweg 20 Duitsers omsingelen het Jachthuis, waar John Mc Cormick nog steeds zit, samen met een aantal verzetsmensen en enkele Britse vliegeniers. Er ontstaat een vuurgevecht. John probeert uit te breken en rent het open terrein in. Hij wordt doodgeschoten.
4 mei 1945
John Mc Cormick wordt op de begraafplaats in Zevenhuizen begraven.
5 mei 1945
Twee verzetsmannen die bij het jachthuis gevangen zijn genomen worden, ook al is bevrijding vrijwel een feit, gefusilleerd.
31 oktober 1945
John wordt met militaire eer herbegraven bij de Nederlands Hervormde Kerk in de Dorpsstraat van Zoetermeer, samen met Jacob van Rij, die ook bij het vuurgevecht omkwam, en de twee gefusilleerde verzetsmannen.
2008
De boerderij is in de loop der jaren vervallen, en wordt gesloopt.
4 mei 2014
Ik kom de foto’s van de boerderij tegen in mijn archief en besluit er maar eens iets mee te doen.
Naschrift: Omdat ik me nogal heb gehaast (ik wilde beslist vandaag dit bericht plaatsen) heb ik de geraadpleegde bronnen nog niet vermeld. En ik heb nogal wat informatie van derden gebruikt. Ik zal ze later vermelden.
fraai verhaal, ouwe. zitten een paar pareltjes van foto’s bij!
Dank voor deze lavenis!
Wat indrukwekkend en vooral droevig verhaal. Zo zullen er vele nooit gedocumenteerde verhalen zijn. Mooi begeleid met prachtige foto’s.
Groetjes, Marjon.
heel mooi dat dit bewaard is gebleven,wees hier maar zuinig op.
Zeker een droevig verhaal, maar wel mooi geschreven en met bijzonder mooie plaatjes. Graag gelezen en bekeken. Ik wist het trouwens niet.
Ja, droevig. Naast Janson kwamen onder meer drie kinderen en moeder van vijf kinderen om. Heb je net de hongerwinter overleefd, is de oorlog bijna voorbij, kom je toch nog om. Voor niets. En niet eens door een Duitser.
Een bijzondere (droevige) gebeurtenis uit de 2e wereldoorlog.
Zo is het Ruud. Ik kwam er trouwens pas een paar jaar geleden achter wat zich op de boerderij had afgespeeld. Terwijl ik er in de loop der jaren ontzettend vaak langs ben gefietst.