Zoon Bram (6) kwam me halen: “Het is dringend.”.  Dringende zaken draaien bij Bram altijd om waarneming of een vondst in de natuur, dus ik ging meteen mee. Hij had een dode huisspitsmuis gevonden.
Handig, een tweede natuurvorser in huis.

Hierboven: de huisspitmuis. Geen muis, maar een lid uit de familie der insecteneters, net als de mol en de egel.

Dood voor niks

Tja. Daar lag het beestje. We namen het mee voor onderzoek.
De oogjes glinsterden nog, dus het was net gebeurd. Het was een vrouwtje, want de mannetjes stinken. Wij roken niets. Doodsoorzaak: kat. De beet was makkelijk te herkennen en de haren van het slachtoffer waren op die plek verkleefd door het speeksel van de kat.

Maar spitsmuizen hebben geurklieren waarmee ze een flinke stank kunnen voortbrengen. Katten vangen ze wel, maar eten ze daarom niet op. Dood voor niks dus.
Hoewel: nu eten de mieren, de maden en de torren het lijk op. Onze kleine vriendin heeft een plekje in de tuin gekregen waar de aaseters (die niet terugdeinzen van een beetje stank) hun werk kunnen doen. Daarna hopen we het skelet van de spitsmuis over te houden, hoewel dat beestje zo klein is dat het de vraag is wat er overblijft.

Hieronder: de beet. Let op de door het speeksel verkleefde haren. Daaraan kun je zien dat een dier door een zoogdier gebeten is.

“Dat is de natuur.”.

Toen ik een jaar of 10 was had ik het met een buurjongen over een kat die een mus had gevangen. Ik meende dat ‘dat de natuur is’.  Had ik vast ergens gehoord. Mijn buurjongen stelde echter dat katten van nature niet hier voorkomen, en dat het met natuur aldus niets van doen had. Hij zal het wat anders geformuleerd hebben, maar daar kwam het op neer.
Pas jaren later bedacht ik dat die kat van nature hier niet voorkomt, maar die mus ook niet. En dat geldt ook voor de huisspitsmuis: ook die is een cultuurvolger.

De zinloosheid van het jagen door katten is een ander verhaal: de kat krijgt kattenbrokken dus die mus hoeft helemaal niet dood.

In de tuin

De spitsmuis is geen muis (en geen knaagdier) maar een insecteneter, net als de mol en de egel. Het zijn dan ook handige beestjes om in je tuin te hebben. Heel wat larven en slakken gaan er aan omdat spitsmuizen dagelijks hun eigen gewicht aan voedsel binnen moeten krijgen. Ze hebben een immens hoge hartslag en dat kost energie. Welkom, spitmuizen.

In onze tuin zitten ze ook. Ongetwijfeld. Maar we zien ze nooit! Dat komt vooral omdat ze graag wonen in hopen dode takken, en voedsel zoeken in composthopen, voedsel zoeken tussen het gebladerte, enzovoorts. En dat is in onze tuin allemaal aanwezig. En dus zien we geen zak van die spitsmuizen.

Ik vind dat oprecht jammer. Een keer of drie per jaar krijgen ze jongen en die gaan al snel met hun moeder mee op pad, in een kleine karavaan met moeder voorop, en waarin iedereen zich vastbijt aan de staart van zijn voorligger. Wat zou ik dát graag eens zien.